วันศุกร์ที่ 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2554

เท้า​ยาย​ม่​อม​หัว

Pic_172608
   เท้า​ยาย​ม่​อม​หัว
   คน ​พื้นบ้าน​ ตาม​ชนบท​จะ​รู้จัก​และ​คุ้นเคย​กับ “เท้ายาย​ม่​อม​หัว” เป็น​อย่าง​ดี เนื่องจาก​มี​ขึ้น​ทั่วไป​ตาม​ป่าดิบ​ชื้น​ทุก​ภาค​ของ​ประเทศไทย และมัก​จะ​ขึ้น​เป็น​กลุ่ม​ใหญ่ๆ หรือขึ้น​เป็น​ดง​จำนวน​มาก ชาว​บ้าน​ใน​ยุค​สมัย​ก่อน​นิยม​ขุดเอา​หัว​ไป​ทำ​เป็น​แป้ง​เรียก​ว่า WILLIAM’S ARROW ROOT เพื่อ​ใช้​ปรุง​เป็น​อาหาร หรือแปรรูป​ทำ​เป็น​ขนม​หลาย​อย่าง​รับประทาน​อร่อย​มาก ซึ่ง​ใน​ยุค​โบราณ​นิยม​กัน​อย่าง​แพร่หลาย ปัจจุบัน​บาง​พื้นที่​ยัง​นิยม​กัน​อยู่ แต่​ก็​เหลือ​น้อย​มาก เนื่องจาก “เท้า​ยาย​ม่​อม​หัว” หา​ยาก​นั่นเอง
  
   อย่างไรก็ตาม “เท้า​ยาย​ม่​อม​หัว” นอกจาก​จะ​ใช้​หัว​ทำ​แป้ง​ปรุง​อาหาร​ได้​ตาม​ที่​กล่าว​ข้าง​ต้น​แล้ว ใน​ทาง​สมุนไพร​ยัง​มี​สรรพคุณ​ดี​อีก​ด้วย โดย​ใน​ตำรา​ยา​แผน​ไทย​ระบุ​ว่า แป้ง​ที่​ทำ​ขึ้น​จาก​หัว​ของ “เท้า​ยาย​ม่​อม​หัว” สามารถ​เอา​ไป​ละลาย​กับ​น้ำแล้ว​ใส่​น้ำตาล​กรวด​พอประมาณ​ตั้ง​ไฟ​อ่อนๆ กวน​จน​แป้ง​สุก​ให้​คนไข้​ที่​เกิด​อาการ​เบื่อ​อาหาร​ทำให้​รู้สึก​อ่อน เพลีย ไม่​มี​เรี่ยวแรง​กิน  จะ​ช่วย​ให้​มี​อาการ​ดี​ขึ้น และ รู้สึก​กระ​ชุ่ม​กระชวย​กิน​ข้าว​ได้​และ​หาย​อ่อนเพลีย​อย่าง​เหลือเชื่อ
  
   เท้า ​ยาย​ม่​อม​หัว หรือ TACCA LEON-TOPETALOIDES (L.) KUNTZE อยู่​ใน​วงศ์ TACCACEAE เป็น​ไม้ล้มลุก​อายุ​หลาย​ปี มี​หัว​รูป​ทรง​กลม หรือรูป​กลม​รี​ใต้ดิน ต้น​และ​ใบ​แทง​ขึ้น​จาก​หัว​ใต้ดิน ใบ​เป็น​รูป​รี ขอบ​ใบ​เป็น​แฉก ก้าน​ใบ​ยาว ใบ​เป็น​สี​เขียว​สด
  
   ดอก ออก​เป็น​ช่อ​แทง​ขึ้น​จาก​ซอก​ใบ 1-2 ช่อ ช่อ​ยาว​ประมาณ 170 ซม. แต่ละ​ช่อ​ประกอบ​ด้วย​ดอก​ย่อย 20-40 ดอก ดอก​เป็น​สี​เขียว​อม​เหลือง มี​กลีบ​ดอก 6 กลีบ เรียง​ซ้อน​กัน​เป็น 2 ชั้น มี​เกสร​ตัวผู้ 6 อัน ปลาย​แผ่​เป็น​แผ่น ก้าน​เกสร​ตัวเมีย​สั้น ปลาย​แยก​เป็น 3 แฉก
  
   ผล   มี​เนื้อ​หุ้ม​ใน 1 ผล จะ​มี​เมล็ด​จำนวน​มาก เมล็ด​เป็น​รูป​เกือบ​กลม หรือรีห้อย​ลง เป็น​ไม้​เจริญ​งอกงาม​ใน​ช่วง​ฤดู​ฝน ทรุดโทรม​หรือ​ตาย​ใน​ช่วง​ฤดู​แล้ง แต่​จะ​ฝังหัว​ไว้​ใต้ดิน​เมื่อ​เข้า​สู่​ฤดู​ฝน​มี​เม็ด​ฝน​โปรยปราย​ลง​มา “เท้า​ยาย​ม่​อม​หัว” จะ​แทง​ต้น​และ​ใบ​ขึ้น​มา​อีก​ครั้ง​เป็น​วัฏจักร​ทุกๆปี ขยาย​พันธุ์​ด้วยหัว และ หัว จะ​ประกอบ​ด้วย​แป้ง​จำนวน​มาก นอกจาก​ชื่อ “เท้า​ยาย​ม่​อม​หัว” แล้ว ยัง​มีชื่อ​อื่น​เรียก​อีก​คือ ไม้เท้า​ฤาษี (ภาค​กลาง) สิงโต​ดำ (กรุงเทพฯ) และ บุก​รอ (ตราด) มี​หัว​ขาย ที่​  ตลาดนัด​ไม้​ ดอกไม้​ประดับ สวนจตุจักร ทุก​วันพุธ-พฤหัสฯ บริเวณ​โครงการ 3 แผง “เจ๊​ติ๋ม” ราคา​สอบ​ถาม​กันเอง​ครับ.

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น